Choroby

Definicja i charakterystyka. Łysieniem telogenowym określa się nagłą i uogólnioną utratę włosów, wywołaną różnymi przyczynami. Choroba zaczyna się zwykle ok. 3 miesiące po zadziałaniu bodźca. W większości przypadków w ciągu 3-6 miesięcy dochodzi do samoistnego odrostu włosów. Najczęściej łysienie telogenowe występuje u kobiet między 30. a 60. rż. Opisywano zarówno podostrą, jak i przewlekłą odmianę tej choroby, w której utrata włosów trwała wiele miesięcy, a nawet lat. Choroba najczęściej rozpoczyna się nagle masywną utratą włosów z szybko postępującym przerzedzeniem. W postaci ostrej najczęstszymi czynnikami wywołującymi telogen effluvium są: stres, choroby przebiegające z gorączką, ciąża (łysienie poporodowe), przewlekłe choroby ogólnoustrojowe, leki (m.in. bromokryptyna, cymetydyna, danazol, enalapril, retinoidy, lewodopa, lit, metoprolol, propranolol, pirydostyg-mina), utrata krwi, urazy, zabiegi chirurgiczne, restrykcyjne diety, hiper-witaminoza A. U większości chorych w celu rozpoznania łysienia telogenowego niezbędne jest wykonanie badań laboratoryjnych (morfologia, stężenie żelaza, stężenie hormonów tarczycy) oraz badań włosów (trichogram, test ciągnięcia, określenie dziennej utraty włosów), a nawet, w niektórych przypadkach, biopsji. Uwagi ogólne. Rokowanie w ostrym telogen effluvium jest na ogół pomyślne. W większości przypadków uzyskuje się samoistny odrost. Niezmiernie istotne jest ustalenie czynnika przyczynowego i jego usunięcie. W około V3 przypadków jednak jego ustalenie nie jest możliwe, zaś w przewlekłej postaci łysienia telogenowego, ze względu na czas trwania procesu chorobowego, jest bardzo trudne. W przewlekłym, idiopatycznym łysieniu telogenowym u części chorych udaje się uzyskać poprawę, ale rzadko stan włosów jest taki, jak przed rozpoczęciem choroby. Najistotniejszą rolę w leczeniu odgrywa pomoc psychologa oraz dokładna informacja dotycząca przebiegu cyklu włosowego i czasu niezbędnego do odrostu włosów. Stosowane w leczeniu łysienia telogenowego metody są przedmiotem kontrowersji. W większości przypadków, po ustaleniu i usunięciu możliwej przyczyny, choroba ta nie wymaga leczenia farmakologicznego, obserwuje się bowiem samoistny odrost włosów. Leczenie Leczenie ogólne Kortykosteroidy Niektórzy autorzy proponują zastosowanie kortykosteroidów doustnie, w dawce nieprzekraczającej 0,25 mg/kg mc/24 h prednizonu przez 1-3 miesiące. Leczenie miejscowe Każda metoda leczenia miejscowego, w celu oceny jej skuteczności, powinna być stosowana co najmniej 3 miesiące. Kortykosteroidy Proponuje się stosowanie zewnętrznie kortykosteroidów o średniej sile działania, brak jest jednak szerszych opracowań na ten temat. Minoksydil Część autorów proponuje zastosowanie zewnętrznie 2 lub 5% roztworów minoksydilu, który jednak paradoksalnie może u niektórych chorych wywołać zwiększone wypadanie włosów. Inne sposoby leczenia Psychoterapia Większość chorych z telogenowym wypadaniem włosów wymaga wsparcia psychicznego. Bardzo ważne jest zrozumienie przez pacjenta, że ze względu na mechanizm cyklu włosowego czas leczenia będzie wynosił wiele miesięcy. Część chorych, zwłaszcza z nasilonym wypadaniem włosów, może potrzebować pomocy psychologa lub psychiatry.